Διαζύγιο
Στην εποχή μας τα διαζύγια αυξάνονται σε πολύ υψηλό βαθμό και τα συναισθήματα που κατακλύζουν τα παιδιά λόγω του χωρισμού των γονιών τους είναι πολλά.
Το διαζύγιο είναι μια ψυχικά τραυματική εμπειρία για το ζευγάρι που χωρίζει αλλά είναι ακόμη πιο οδυνηρό για τα παιδιά.
Είναι αναγκαίο οι γονείς που αποφασίζουν να χωρίσουν να γνωρίζουν τις επιπτώσεις στον ψυχικό κόσμο των παιδιών και να προσπαθήσουν να κάνουν τις συνθήκες χωρισμού όσο περισσότερο γίνεται ανώδυνες. Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα στα παιδιά και τους εφήβους.
Τα παιδιά βιώνουν τον φόβο της αλλαγής. Ο κόσμος στον οποίο ζούσαν μέχρι τώρα αλλάζει και τίποτα δεν είναι πια όπως πριν. Οι γονείς τους δεν θα είναι πια μαζί.
Η ίδια η καθημερινότητα τους τροποποιείται εντελώς. Μπορεί να αλλάξουν σπίτι, σχολείο, φροντιστήριο, φίλους και συνήθειες. Ένα άλλος φόβος που βιώνουν είναι η εγκατάλειψη γιατί νιώθουν πως αν χάσουν τον ένα τους γονέα υπάρχει κίνδυνος να χάσουν και τον άλλο. Ο σημαντικότερος φόβος για τα παιδιά είναι μην μείνουν μόνα στον κόσμο. Οι απώλειες από τους συναισθηματικούς δεσμούς λόγω μετακόμισης που έχουν αναπτύξει με γείτονες, κατοικίδια ζώα, φίλους, που ήταν μια πηγή ασφάλειας δημιουργούν στο παιδί αρνητικές αντιδράσεις. Τα παιδιά βιώνουν την ρήξη στη σχέση των γονιών τους πολύ πριν αποφασιστεί το διαζύγιο και ειδικά στις περιπτώσεις που ο ένας γονιός προσπαθεί να υποκινήσει το παιδί εναντίον του άλλου. Αυτό το γεγονός από μόνο του είναι ιδιαίτερα δύσκολο και τραυματικό.
Είναι σημαντικό να ξεκαθαριστεί εδώ γιατί είναι απορία πολλών γονιών το πόσο καιρό θα επηρεάσει το διαζύγιο το παιδί. Αυτό όμως δεν μπορεί να απαντηθεί εύκολα διότι εξαρτάται από τον τρόπο που χωρίζουν οι γονείς, από την ηλικία του παιδιού αλλά και από τον τρόπο χειρισμού των γονιών μετά το διαζύγιο, αν υπάρχει δηλαδή συναισθηματική υποστήριξη. Συνήθως τα μικρότερα παιδιά στενοχωριούνται για την απώλεια της καθημερινής επαφής με τους δυο γονείς, την ρουτίνα που είχαν η οποία αλλάζει και τους φίλους που χάνουν. Επίσης ένα ξαφνικό διαζύγιο που συμβαίνει χωρίς να έχει προειδοποιηθεί το παιδί το οποίο πιστεύει ότι η οικογένεια του είναι χαρούμενη και ευτυχισμένη έχει αρνητικές επιπτώσεις.
Το διαζύγιο είναι μια ψυχικά τραυματική εμπειρία για το ζευγάρι που χωρίζει αλλά είναι ακόμη πιο οδυνηρό για τα παιδιά.
Είναι αναγκαίο οι γονείς που αποφασίζουν να χωρίσουν να γνωρίζουν τις επιπτώσεις στον ψυχικό κόσμο των παιδιών και να προσπαθήσουν να κάνουν τις συνθήκες χωρισμού όσο περισσότερο γίνεται ανώδυνες. Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα στα παιδιά και τους εφήβους.
Τα παιδιά βιώνουν τον φόβο της αλλαγής. Ο κόσμος στον οποίο ζούσαν μέχρι τώρα αλλάζει και τίποτα δεν είναι πια όπως πριν. Οι γονείς τους δεν θα είναι πια μαζί.
Η ίδια η καθημερινότητα τους τροποποιείται εντελώς. Μπορεί να αλλάξουν σπίτι, σχολείο, φροντιστήριο, φίλους και συνήθειες. Ένα άλλος φόβος που βιώνουν είναι η εγκατάλειψη γιατί νιώθουν πως αν χάσουν τον ένα τους γονέα υπάρχει κίνδυνος να χάσουν και τον άλλο. Ο σημαντικότερος φόβος για τα παιδιά είναι μην μείνουν μόνα στον κόσμο. Οι απώλειες από τους συναισθηματικούς δεσμούς λόγω μετακόμισης που έχουν αναπτύξει με γείτονες, κατοικίδια ζώα, φίλους, που ήταν μια πηγή ασφάλειας δημιουργούν στο παιδί αρνητικές αντιδράσεις. Τα παιδιά βιώνουν την ρήξη στη σχέση των γονιών τους πολύ πριν αποφασιστεί το διαζύγιο και ειδικά στις περιπτώσεις που ο ένας γονιός προσπαθεί να υποκινήσει το παιδί εναντίον του άλλου. Αυτό το γεγονός από μόνο του είναι ιδιαίτερα δύσκολο και τραυματικό.
Είναι σημαντικό να ξεκαθαριστεί εδώ γιατί είναι απορία πολλών γονιών το πόσο καιρό θα επηρεάσει το διαζύγιο το παιδί. Αυτό όμως δεν μπορεί να απαντηθεί εύκολα διότι εξαρτάται από τον τρόπο που χωρίζουν οι γονείς, από την ηλικία του παιδιού αλλά και από τον τρόπο χειρισμού των γονιών μετά το διαζύγιο, αν υπάρχει δηλαδή συναισθηματική υποστήριξη. Συνήθως τα μικρότερα παιδιά στενοχωριούνται για την απώλεια της καθημερινής επαφής με τους δυο γονείς, την ρουτίνα που είχαν η οποία αλλάζει και τους φίλους που χάνουν. Επίσης ένα ξαφνικό διαζύγιο που συμβαίνει χωρίς να έχει προειδοποιηθεί το παιδί το οποίο πιστεύει ότι η οικογένεια του είναι χαρούμενη και ευτυχισμένη έχει αρνητικές επιπτώσεις.
Μερικές τυπικές αντιδράσεις των παιδιών είναι:
Θλίψη για την απώλεια της οικογένειας.
Άρνηση του γεγονότος. Προσπαθούν να πείσουν τον εαυτό τους ότι το διαζύγιο δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα και όλα θα αλλάξουν σύντομα.
Θυμός προς τους γονείς γιατί πιστεύουν πως προδόθηκαν από αυτούς εφόσον δεν μπόρεσαν να κρατήσουν την οικογένεια ενωμένη.
Θυμός προς τον ίδιο τους τον εαυτό γιατί πολλές φορές νιώθουν ότι η δική τους κακή συμπεριφορά έκανε τους γονείς τους να χωρίσουν.
Διαταραχή συναισθήματος, όταν πραγματικά συνειδητοποιήσουν ότι δεν θα αλλάξουν τα πράγματα και το διαζύγιο δυστυχώς είναι μια πραγματικότητα. Τα συμπτώματα μπορεί να κρατήσουν εβδομάδες ή και μήνες και τα συνηθέστερα είναι η απάθεια, οι μεταβολές στη συμπεριφορά και οι αλλαγές στην όρεξη.
Η συνειδητοποίηση και η αποδοχή της κατάστασης. Εδώ αρχίζει η προετοιμασία για μια διαφορετική ζωή και μια νέα οικογενειακή εμπειρία.
Άρνηση του γεγονότος. Προσπαθούν να πείσουν τον εαυτό τους ότι το διαζύγιο δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα και όλα θα αλλάξουν σύντομα.
Θυμός προς τους γονείς γιατί πιστεύουν πως προδόθηκαν από αυτούς εφόσον δεν μπόρεσαν να κρατήσουν την οικογένεια ενωμένη.
Θυμός προς τον ίδιο τους τον εαυτό γιατί πολλές φορές νιώθουν ότι η δική τους κακή συμπεριφορά έκανε τους γονείς τους να χωρίσουν.
Διαταραχή συναισθήματος, όταν πραγματικά συνειδητοποιήσουν ότι δεν θα αλλάξουν τα πράγματα και το διαζύγιο δυστυχώς είναι μια πραγματικότητα. Τα συμπτώματα μπορεί να κρατήσουν εβδομάδες ή και μήνες και τα συνηθέστερα είναι η απάθεια, οι μεταβολές στη συμπεριφορά και οι αλλαγές στην όρεξη.
Η συνειδητοποίηση και η αποδοχή της κατάστασης. Εδώ αρχίζει η προετοιμασία για μια διαφορετική ζωή και μια νέα οικογενειακή εμπειρία.
